Podstawowa charakterystyka inflacji okiem ekonomisty

Inflacja jest pojęciem, które przewija się na łamach publikacji ekonomicznych bardzo często. Interpretowana jest jako „proces ogólnego wzrostu poziomu cen”, jednak nie jest to jedyna definicja. Wielu autorów próbuje bowiem określić to zjawisko wskazując na jego przyczyny, które są bardzo zróżnicowane.

Cechą charakterystyczną inflacji jest procesowość, co oznacza, że mamy z nią do czynienia w momencie, gdy ceny danych dóbr czy usług rosną w sposób trwały. Dlatego ekonomiści nie określają mianem inflacji skokowego wzrostu cen wywołanego określonym wydarzeniem, jakim może być na przykład podniesienie stawek podatku VAT przez rząd, po którym poziom cen powraca do stabilnego poziomu.
Jak wynika z powyższych rozważań, nie każdy wzrost cen można określić mianem inflacji. Dochodzi do niej tylko w przypadku wzrostu ogólnego poziomu cen. W praktyce dochodzi do tego, kiedy rosną ceny znacznej ilości towarów lub gdy podwyżki cen jednych towarów są większe niż obniżki cen innych.

W Polsce obliczaniem zmian ogólnego poziomu cen zajmuje się Główny Urząd Statystyczny (GUS). Konstruuje on odpowiednie wskaźnik cen, który jest miarą procentowych zmian wydatków na zakup pewnego koszyka dóbr w danym czasie. Podczas szacowania powyższego wskaźnika koszyk nie ulega zmianie, w związku z czym zmiany wydatków wynikają tylko i wyłącznie ze zmian cen. Wyliczony wskaźnik informuje o dynamice inflacji.

Innym, dość istotnym wskaźnikiem, który charakteryzuje procesy inflacyjne jest wskaźnik stopy inflacji, który odzwierciedla procentowy wzrost ogólnego poziomu cen w trakcie roku.

Dodatkowo warto dodać, iż w zależności od stopnia nasilenia można wyróżnić kilka rodzajów inflacji:

1. pełzającą,
2. umiarkowaną,
3. galopującą
4. hiperinflację.

Inflacja pełzająca ma miejsce wtedy, gdy wskaźnik cen nie przekracza 5% rocznie. W przypadku, gdy znajduje się on w przedziale 5-10% rocznie, mówimy o inflacji umiarkowanej. Natomiast inflacja galopująca jest charakterystyczna dla wskaźnika cen rzędu 10-150% rocznie. Wzrost cen w tempie wyższym niż 150% rocznie prowadzi do hiperinflacji.